(Báo Quảng Ngãi)- Có những ngày cúp điện, nhìn ba lọ mọ lôi chiếc đèn măng - xông ra thắp, lòng tôi chợt hoài niệm về thứ ánh sáng đã dần lui vào dĩ vãng, nhường chỗ cho ánh sáng đèn điện rực rỡ, lung linh...
Nhớ ngày xưa, khi đèn pin chưa thông dụng như bây giờ, ba tôi lúc nào cũng trữ sẵn trong nhà vài cây đèn dầu, đèn măng - xông và ít dầu hỏa phòng khi đêm hôm mưa gió, cúp điện có cái để dùng. Đèn măng - xông nhìn thì đơn giản, nhưng để thắp đèn sáng cũng lắm công phu. Sau khi đổ dầu hỏa vào bình, ba kéo liên tục hệ thống bơm hơi bằng tay, rồi sau đó mới châm lửa. Việc châm dầu, bơm hơi, luộc lưới măng xông đều đòi hỏi sự tỉ mỉ sao cho không hỏng bơm, hỏng béc phun dầu và hư lưới măng - xông.
 |
| Đèn măng - xông đã xa rồi trong dĩ vãng, nhưng có lẽ, nó vẫn mãi là một phần ký ức đẹp trong tim của những người hoài cổ. |
Ấm cúng nhất là vào những đêm mùa mưa, cúp điện. Ba đặt chiếc đèn măng - xông sáng rực lên chiếc bàn ăn bằng gỗ. Cả nhà cứ thế quay quần bên nhau trong bữa cơm sum vầy, ấm áp, chan hòa, mặc kệ âm thanh ồn ào của tiếng mưa trút, gió lùa ngoài cửa.
Xong bữa cơm tối, nội cầm chiếc đèn măng - xông lên phòng khách, rồi pha bình trà nóng, bóc tờ lịch cũ để se điếu thuốc rê. Dáng ông ngồi điềm tĩnh trên ghế, trong không gian dìu dịu ánh sáng của đèn măng- xông và mùi thuốc rê phảng phất là khoảnh khắc ấm cúng đọng mãi trong ký ức tôi đến tận bây giờ.
Không chỉ bó hẹp trong bàn ăn, phòng khách; với cấu trúc gần như khép kín, không bị gió lùa làm tắt giữa chừng nên ngày xưa, đèn măng - xông còn theo chân ba, theo bác Năm hàng xóm ra mương bắt cá, bắt cua, theo chân các ngư dân ra khơi câu cá, câu mực. Thứ ánh sáng hắt ra từ chiếc đèn măng – xông là cách giản đơn mà mọi người vẫn thường dùng để dẫn dụ, thu hút cá tìm đến.
Theo thời gian, những chiếc đèn măng - xông nhiều công năng và gắn bó với hồi ức của tôi, của nhiều người dần lui vào dĩ vãng, khi những vật dụng thắp sáng nhỏ gọn, tiện lợi khác như đèn pin, đèn măng xông sạc bằng điện dần chiếm vị trí độc tôn. Nhưng đâu đó, giữa nhịp sống hiện đại hối hả, vẫn còn nhiều người luyến lưu với chiếc đèn măng - xông thuở nào. Đèn măng - xông bây giờ là đam mê cho những người thích sưu tầm đổ cổ và cho những chủ quán ăn, nhà hàng... thích trang trí theo kiểu không gian xưa để chiều lòng thực khách.
Đèn măng - xông không còn mấy ai dùng, nhưng có lẽ, nó vẫn mãi là một phần ký ức đẹp trong tâm trí của những người hoài cổ, thích những thứ xưa cũ, nhẹ nhàng.
Bài, ảnh: ĐÔNG YÊN
